वासिङ्टन — अमेरिकी अफिस अफ म्यानेजमेन्ट एन्ड बजेट (ओएमबी) प्रमुख र दक्षिणपन्थी विचारक रसेल भोट हाल अमेरिकी राजनीतिमा सम्भवतः राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्पपछि सबैभन्दा प्रभावशाली व्यक्ति मानिन्छन्।
भोटले संघीय सरकारको सटडाउनलाई आफ्नो कठोर आर्थिक नीति कार्यान्वयनको उपकरणको रूपमा प्रयोग गरिरहेका छन्। सामान्यतया सरकार बन्द हुँदा लाखौं संघीय कर्मचारी अस्थायी रूपमा बेतलबी बिदामा पठाइन्छन्, तर यसपटक ह्वाइट हाउसले स्थिति ‘सामूहिक राजनीतिक विस्फोटको नजिक’ रहेको बताएको छ।
ट्रम्पले भोटलाई निर्देशन दिएका छन् कि “कुन-कुन डेमोक्रेटिक एजेन्सीहरूमा कटौती सिफारिस गर्ने भनेर विचार गर्नुहोस्।” ट्रम्पले आफ्नो ट्रुथ सोसल प्लेटफर्ममा एआईले तयार गरेको एउटा भिडियो पोस्ट गर्दै भोटलाई वासिङ्टनका गल्लीमा हिँडिरहेको ‘डरलाग्दो काँटा’ (काट्ने व्यक्ति) को रूपमा देखाएका छन्।
भोट अहिले ‘प्रोजेक्ट २०२५’ नामक योजनाको पालना गर्दैछन्, जसका लेखकहरू मध्ये उनी स्वयं पनि हुन्। राष्ट्रपति ट्रम्पले आफ्नो पुनः निर्वाचन अभियानका बेला संघीय सरकारमा व्यापक कार्यकारी नियन्त्रणको परिकल्पना गर्ने अति-रूढीवादी योजनाबाट दूरी बनाइराखेका थिए। तर अहिले उनी भोटलाई ‘प्रोजेक्ट २०२५ फेम’ भनेर गौरवपूर्वक उल्लेख गर्दै आएका छन्।
डेमोक्रेट सांसद रोजा डेलोरोले भोटमाथि ‘सटडाउन इन्जिनियर’ को आरोप लगाउँदै भनेकी छन्, “उहाँले लामो समयदेखि मजदुर वर्ग, मध्यम वर्ग र उनीहरूमाथि निर्भर कमजोर अमेरिकीहरूलाई बेवास्ता गर्दै आवश्यक सरकारी सेवाहरू ध्वस्त पार्ने नियतले यो षड्यन्त्रको योजना बनाइरहनुभएको छ।” अमेरिकी सरकारको वार्षिक बजेट विधेयक पारित गर्न असफल हुँदा यस्ता बन्द हुने गरेका छन्।
नोकरशाही कटौती र राजनीतिक दृष्टिकोण
कनेक्टिकटमा जन्मेका भोटले सानो इभान्जेलिकल क्रिश्चियन कलेजबाट स्नातक गरी कानूनमा डिग्री हासिल गरे। त्यसपछि उनी रिपब्लिकन सांसदहरूको कर्मचारी र हेरिटेज फाउन्डेसनका लागि लोबिस्ट बने।
ट्रम्पको पहिलो कार्यकालमा भोट ओएमबी निर्देशक बने र दोस्रो कार्यकालमा पुनः नियुक्त भएका छन्। बाइडेनको कार्यकालमा उनले ‘सेन्टर फर रिन्युइङ अमेरिका’ मार्फत नयाँ रूढीवादी अधिग्रहणको तयारी गरे, जसको उद्देश्य ‘फुटेको सरकारलाई पुनः दक्ष बनाउने’ थियो।
भोटले अन्तर्वार्तामा भनेका थिए, “हामीले विशाल नोकरशाहीलाई ध्वस्त पार्न कट्टरपन्थी संवैधानिक दृष्टिकोणका साथ छिटो र आक्रामक रूपमा अघि बढ्नुपर्छ।” उनी विदेशी सहायता घटाउने, सार्वजनिक प्रसारणका लागि संघीय कोष अन्त्य गर्ने र दर्जनौँ नियमहरू फिर्ता लिने योजनामा अघि बढेका छन्।
सटडाउन र शक्ति प्रदर्शन
गत सेप्टेम्बरमा भोटले अमेरिकी सरकारलाई ‘जागृत र हतियारबद्ध प्रशासनिक राज्य’ भन्दै आलोचना गरेका थिए, जसले निर्वाचित राष्ट्रपतिका आदेशहरूको अवज्ञा गर्छ भन्ने आरोप लगाएका थिए।
भोटका अनुसार सबै कार्यकारी शक्ति कार्यकारी शाखामै निहित हुनुपर्छ। उनले हालै भनेका छन्, “यस काममा संलग्न हुनु रोमाञ्चक छ।”
